deVoedingswijzer

Wat doet voeding met ons - wat doen wij met voeding

Zoeken

'Nu nog een snufje .... '

Simpel een beetje zout of peper erbij geeft veel etenswaren nèt dat beetje meer smaak. En een pizza zonder oregano of andere kruiden is maar een kaal ding. Toevoegingen kunnen dus veel doen.

Maar een diepgevroren kant-en-klaar maaltijd uit de supermarkt ... wat de fabrikant dáár allemaal aan heeft toegevoegd, dat wil je eigenlijk niet weten. Toch melden we dat.

Ingrediënten

Op de doos van een diepvriespizza staat altijd (verplicht) welke ingrdiënten de maaltijd bevat. Meel natuurlijk, wat groente, meestal kaas, olie of vet, vaak gemodificeerd zetmeel, en ham of worst of stukjes vis. Plus zout, water, kruiden, en bijvoorbeeld een emulgator en wat anti-oxidant. Is dat alles? Volgens het etiket wel. Maar in werkelijkheid zit er veel meer in.

De ham of de salami op een pizza is niet zomaar ham of salami. Daar zit vaak flink wat conserveringsmiddel in. En misschien ook een stofje die de kleur roze laat blijven. En een goedje dat de smaak wat versterkt, en misschien iets tegen uitdrogen. Dat kán allemaal, en toch kan de fabrikant volstaan met de mededeling 'ham' of 'salami' op de doos. Dat mag.

Honderden ingrediënten

Vrijwel alle voedingsmiddelen die hapklaar te koop zijn, maar wel langere tijd bewaard kunnen worden, bevatten flink wat toevoegingen. Bij elkaar kan het om honderden soorten ingrediënten gaan, vaak zogeheten E-nummers. Sommige zijn puur natuur, andere puur chemie, en de meeste zitten daar ergens tussenin.

Het gaat telkens om zogeheten hulpstoffen die normaal gesproken níet zitten in verse producten. Wie niet van al die toevoegingen houdt, doet er goed aan zich zoveel mogelijk te beperken tot verse waar.

Ergens goed voor

Die ingrediënten dienen wel allemaal érgens voor. Soms om bederf tegen te gaan, soms om de kleur goed te houden, vaak om te voorkomen dat de boel gaat klonteren of korrelen of inzakt.

Wat te denken van het heel dun laagje chocola dat bijna altijd in verpakte ijshoorntjes zit? Dat moet voorkómen dat het hoorntje zacht wordt door intrekkend vocht van het ijs.

Puur natuur of chemie

Zoals gezegd, sommige van die toegevoegde hulpstoffen zijn puur natuur. Of bijna puur natuur. Neem bijvoorbeeld citroenzuur. Dat wordt erg veel gebruikt. Soms om iets op smaak te brengen, een andere keer om alleen maar de zuurgraad op peil te houden of te brengen. Maar heel vaak wordt citroenzuur gebruikt om bederf of verkleuring tegen te gaan.

Een sterk voorbeeld is zelfgemaakte guacamole: een geprakte avocado wordt erg snel bruin, maar een paar drupjes citroensap gaan dat tegen.
De natuur zit vol met dit soort werkzame stoffen.

Rozemarijn of carnosolzuur

Een anders voorbeeld: het kruid rozemarijn kun je toevoegen aan diverse gerechten. Het werkt, algemeen gezegd, smaakverhogend. Een belangrijk bestanddeel van rozemarijn is carnosolzuur. Dat werkt als anti-oxidant, en voorkomt dat bepaalde natuurlijke smaak- of kleurstoffen in het gerecht snel verdwijnen.

Fabrikanten van ingrediënten kunnen, via een bepaald proces, het carnosolzuur uit de rozemarijn halen, en verkopen het aan producenten van voedingsmiddelen. Die kunnen daarmee voedingsmiddelen op smaak brengen, maar dan zonder zichtbare rozemarijn. Kijk bijvoorbeeld bij fabrikant Raps.

Goedgekeurd, maar ....

Is het gevaarlijk of slecht, al die toevoegingen in vooral kant-en-klaar producten? Niet direct, want het gaat (als het goed is!) allemaal om stoffen die getest en goedbevonden zijn (E-nummers). Maar sommige mensen kunnen allergisch zijn voor bepaalde toevoegingen, vooral als je veel verschillende ingrediënten in flinke hoeveelheden binnenkrijgt. De opeenstapeling van diverse stoffen kan tot vage gezondheidsklachten leiden.

 

Puur natuur is ook niet altijd goed

Iets dat puur natuur is, is niet per definitie ook goed. Er zijn heel wat natuurlijke gifstoffen.

Bovendien zijn er ook mensen die allergisch zijn voor diverse gewone voedingsproducten, zoals pinda's, erwten, eigeel, soja, koemelk. Ze kunnen erin stikken.

Om deze overgevoelige mensen van dienst te zijn, is het per november 2005 verplicht om op het etiket ook te vermelden dat zulke stoffen (allergenen) in een product zijn verwerkt, of dat ze er misschien, per ongeluk in zitten (omdat de fabrikant ook zulke allergie-veroorzakende producten verwerkt). Dit betreft Europese wetgeving.

Het gaat, naast de genoemde producten, ook om schaaldieren, gluten, lactose, noten, selderij, mosterd, sesam en sulfiet.