Verpakking, weg ermee

Verpakkingen, vooral van voedingsmiddelen, zijn rare dingen. Ze zijn soms erg belangrijk voor de bescherming van het product, maar na gebruik gooien we ze harteloos weg.

Gezamenlijk vormen al die lege melkpakken, cellofaantjes, snoeppapiertjes, schillen, zakken, potten, blikjes, flacons en dozen een vreselijke verzameling rotzooi.

Jaarlijks produceert Nederland ruim 2,5 miljoen ton afval. Een huiveringwekkend grote berg troep is dat. Ruim de helft daarvan is afkomstig van huishouders, de rest komt van kantoren en bedrijven. Bekijk het afval-dossier van het ministerie van I&M.

Dit filmpje toont waar plastic-afval toe kan leiden:

Of kijk naar een betere versie van het filmpje.

Slimme verpakkingen

Voordat ze als nutteloos afval worden weggegooid, zijn verpakkingen soms een staaltje high-tech. Verpakte groente zit soms in plastic met heel kleine, bijna onzichtbare gaatjes waardoor vuiligheid niet naar binnen kan maar overtollige vocht wel naar buiten.

Of neem een chips-zak: sterk en luchtdicht, maar toch goed te scheuren, superdun maar prima te bedrukken met de mooiste kleuren. Er bestaan zelfs 'slimme' verpakkingen, die aangeven wanneer de houdbaarheid is verstreken.

Recyclen

De ellende met die (technisch heel knappe) verpakkingen is dat ze vaak niet zijn te recyclen. Een eenvoudige papieren zak kan bij het oud papier, maar een leeg chipszakje bestaat uit een soort plastic en een superdun laagje aluminium en vele kleuren inkt – dat kun je alleen nog maar verbranden (vieze rook!) of storten op de vuilnisbelt.

In het beste geval betaalt de producent van de chips (en dus de consument) wel iets voor het afvalverwerking, maar de vervuiling wordt daar niet minder van.

Niet kopen is niet weggooien

Kunnen consumenten iets doen tegen de overdadigheid van verpakkingen? Een beetje wel.

In de supermarkt blijkt dat vergelijkbare producten soms heel verschillend zijn verpakt. Neem kauwgom: het is te koop als losse pakjes, maar ook als drie of meer pakjes samen met een cellofaantje eromheen, of nog erger: met ook nog een stuk stevig karton of hard plastic erachter (vaak met schreeuwerige opdruk).

Wie minder wil vervuilen, kan kiezen voor de minste verpakking. Alle beetjes helpen.
Diverse tips zijn te vinden bij Milieu Centraal. Ze laten ook zien wat de nadelige milieuaspecten zijn van eten en apart van landbouw.

De overheid heeft alweer jaren geleden geprobeerd het toepassen van overdadige verpakkingen te verbieden. Dat ontlokte de grote bedrijven een storm van woede. De overheid stapte af van zijn beleid van verbieden en gebieden, en probeerde het bedrijfsleven over te halen tot vrijwillige afspraken met zogeheten convenanten. Ook die zijn onder protest van de bedrijven weer afgeschaft.

• Meer info over verpakkingen en voeding:

Branche-organisatie het Nederlands Verpakkingscentrum
De stichting Nederland Schoon.

Verspilling van plastic of voedsel

Meer plastic gebruiken, leidt tot minder verspilling van voedsel. Dat concludeert de Rabobank april 2012 in een studie. Nu al is meer dan 60% van alle plastic verpakkingen bestemd voor voeding.
Zie een bericht op VMT. Of Het hele rapport van de Rabobank (pdf).

Hier nog een oud document over de afweging van verpakken of bederven.

Slimme kurk

Een voorbeeld van slimme verpakkingen:
een kurk met daarin een RFID (mini-chipje) dat informatie bevat over samenstelling, herkomst en opslag van de wijn.

deVoedingswijzer